Concepten

CCoverheid werkt vanuit concepten: samenhangende ideeën voor een bepaald domein of onderwerp. Ze helpen om overzicht en structuur te krijgen in complexe omgevingen. Concepten zijn hulpmiddelen om een visie weer te geven, ter inspiratie en als basis voor concrete ontwerpen en bouwstenen. Het doel is uiteraard om in de praktijk verbeteringen in informatiesystemen te kunnen doorvoeren.

CCoverheidSamenhangConceptenVlak

Sturend

Sturende concepten zijn de ontwerpen vanuit de +1gemeente en uiteraard de principes van Common Ground.
Daarnaast is er specifiek voor raadsleden een innovatief concept iRaad uitgewerkt waarbij het raadslid en de acht deelfuncties van het raadswerk centraal staan, in plaats van de raadsstukken. In de uitvoering van het concept ontstaan diverse componenten zoals Oog&Oor, Projectenboek, Monitor, OpenSamenspraak, Startnotitie, OpenRaadsvoorstel, etc. 

CCoverheid samenhang concepten  sturend
Plus1gemeente

+1gemeente en checklist ontwikkelen informatiesystemen

Het begrip +1gemeente is in april 2017 door Jan van Ginkel geïntroduceerd. Momenteel staat het minder in de aandacht maar als gedachte-experiment is het nog steeds interessant. De vraag is: hoe zou een gemeente er uit zijn als we deze helemaal opnieuw zouden ontwerpen? En hoe ontwerp je de daarbij behorende informatievoorziening?
Het concept bevat een mogelijk modelleringsproces, vanaf het waardemodel tot aan een datamodel. Het is ook de basis voor de andere concepten binnen CCoverheid.
Inmiddels (2023) krijgt de flow aan ontwikkelstappen meer vorm, zie de 'Checklist Ontwikkelen Informatiesystemen' steeds meer vorm.

iRaad

iRaad

Doel van het raadswerk is om visie, ideeën en idealen gerealiseerd te krijgen door concrete verbeteringen in de stad, wijk of buurt. Een raadsinformatiesysteem levert slechts een deel van de benodigde informatie, met name het deel over de bestuurlijke besluitvorming. iRaad ↗ is een visie en een concept voor een integraal informatiesysteem, dat uitgaat van het raadswerk.

Common Ground

Common Ground

De informatiekundige visie van Common Ground ↗ zorgt voor een hervorming van de gemeentelijke informatievoorziening, door op een andere manier om te gaan met gegevens. Data los van werkprocessen en applicaties en bevragen van data bij de bron, in plaats van ze veelvuldig te kopiëren en op te slaan.

Uitvoerend

De concepten die daadwerkelijk producten en diensten opleveren, vormen een flow vanaf bedrijfsfunctie tot gereed voor implementatie.

Let op

Onderstaand schema en de bijhorende teksten zijn nog steeds ideeënrijk en bevatten de juiste componenten, maar de naamgeving wordt momenteel (oktober 2023) geactualiseerd naar de huidige ontwikkelingen in Common Ground.

CCoverheid samenhang concepten uitvoerend
GEMMAlight schema

GEMMAlight

GEMMA ↗ (Gemeentelijke Model Architectuur) is vooral bedoeld voor informatie-architecten. Het is ook de kapstok voor de softwarecatalogus ↗, waarbij leveranciers bottom-up aangeven bij welke bedrijfsfunctie hun software het beste past. GEMMA zou ook top-down meer sturing en samenhang op software-ontwikkeling kunnen geven. Voor lijnmanagers en proceseigenaren is het nu lastig toegankelijk.
GEMMA-light is een vereenvoudigde versie van GEMMA. Het is gebaseerd op ideeën en het functiemodel voor de +1-gemeente.
GEMMA-light is ook de backlog voor DesignGround: de lijst van modulen waarvan gemeenten de behoefte, omvang, prioriteit en funding bepalen.

DesignGround

DesignGround

Er zijn heel veel proeftuinen, pilots en fieldlabs, waaruit de eerste Common Ground compatible modulen beschikbaar komen. Het opschalen en hergebruiken door meer dan 300 gemeenten vraagt echter naast standaardisatie ook concrete actie, een werkplaats. Het idee van een 'DesignGround' helpt hierbij door eerst per module een generiek functioneel ontwerp te maken en dat vrij te delen met gemeenten en leveranciers. 
DesignGround is nog in opbouw en is getest op het functioneel ontwerp van IEKje, een Integrale Evenementen Kalender (door de Corona-omstandigheden nu helaas minder relevant). Zie het FO van IEKje in wording ↗ voor de ontwikkelrichting. 

Functionele Ontwerpen Store

FOstore 

Afgeronde functionele ontwerpen zijn het eindproduct van een DesignGround-traject. Deze komen beschikbaar in een "FOstore" (werktitel, kan ook onderdeel zijn van de componentencatalogus). 

Ontwikkelstraat

Ecosysteem software-ontwikkeling

De informatiekundige visie van Common Ground geeft een flinke impuls aan het beschikbaar komen van softwarecomponenten. Er is wel een lange weg te gaan en er zijn nog veel componenten te maken. Een efficiënte software-ontwikkelstraat kan helpen om de productie te verhogen. DesignGround ondersteunt aan de voorkant het ontwerptraject. Een methode zoals SAFe ↗ kan de overall governance versterken.

Componentencatalogus

Componentencatalogus

De Componentencatalogus ↗ (AppStore) van Common Ground biedt een overzicht van herbruikbare software binnen de Nederlandse gemeenten. Hiermee wordt zichtbaar welke componenten herbruikbaar zijn en maken we het makkelijker om software daadwerkelijk te hergebruiken.

Ondersteunend

Een aantal concepten zijn ondersteunend aan de primaire. Het betreft definities en theorie voor systeemdenken. Daarnaast is een universeel datamodel voor lokaal samenwerken ontstaan, dat geschikt is voor data-uitwisseling tussen lokale actoren. 

CCoverheid samenhang concepten ondersteunend
Definities

Gemeentelijk Gegevenswoordenboek

Goede communicatie steunt op heldere definities, waarmee samenwerkende partijen elkaar snel begrijpen. Daarnaast zijn naamgevingsconventies belangrijk voor ontwerpers en ontwikkelaars, om elkaars ontwerpen en codes snel te kunnen doorgronden.
Zie de ontwikkelingen voor het Gegevenswoordenboek op Common Ground 

Synalyse

Synalyse

Voor het ontwikkelen van herbruikbare software voor alle 352 gemeenten is op enig moment meer structuur nodig. Denken in systemen helpt daarbij en CCoverheid gebruikt daarvoor Synalyse ↗ (Synthese en analyse).
Synalyse is een methode voor componentgebaseerde software-ontwikkeling, bedacht en beschreven door Patrick Savalle in 2001. Hij had interesse in de vraag waarom engineeringdisciplines zoals automotive en electronica goed in staat zijn om met (herbruikbare) componenten te ontwikkelen. Wat kan de informatica hiervan leren? 
De methode is universeel bruikbaar voor systeemdenken.
Deel 1. Universeel kernmodel. Universele grondslagen voor de modellering van systemen in het algemeen.

Waardemodel

CCstandaards

Naast de lijst van standaards van het Forum Standaardisatie ↗ gebruikt CCoverheid een aantal eigen standaards, zoals waardemodel, functiemodel, componentmodel, informatiemodel, datamodel, actormodel, citybase, citycontent.

Citybase

Master data

In veel gegevensmodellen worden vaak dezelfde objecttypen gebruikt, die altijd wel aanwezig zijn als mensen samenwerken. Het betreft enterprise gegevens in vier groepen: mensen+middelen, het werk, de informatie en rubriceringen.